Páginas del blog Ría de Ribadeo

lunes, 20 de abril de 2015

Observando aves por el suroeste de Madrid, para el Atlas de Primavera.


El sábado estuve realizando los primeros recorridos y censando aves para el Atlas de Primavera de la SEO. Para hacer este estudio sobre la población de aves reproductoras en España se ha dividido todo el territorio estatal en cuadrículas de 10x10 Km (100 Km2). La cuadrícula que yo he elegido y tengo asignada está en el suroeste de la Comunidad de Madrid, como algunos ya sabéis. Es una zona que comprende básicamente los términos municipales de Batres, Arroyomolinos, Moraleja de Enmedio, Humanes de Madrid y Griñón. Después de haber hecho numerosas salidas por toda la zona desde hace tiempo, y de conocer ya bien el terreno, han llegado las fechas de salir a censar. El ambiente predominante en esta cuadrícula es el agrícola de secano, con grandes extensiones de campos cereal. Es un ambiente con el que estoy muy familiarizado y que me encanta. 



Pero además la cuadrícula tiene una particular joya, el Monte de Batres, un muy bien conservado espacio de monte mediterráneo cubierto de encinas, majuelos, jaras, retama, romero… Un placer para los sentidos. Y cuenta también con varios cauces de arroyos, en los que además de bosque de ribera hay varias zonas de estupendos cortados, en donde ya he comprobado que anidan el búho real, el halcón peregrino, abejarucos, aviones, gorriones chillones, y otras aves rupícolas.

Cauce seco de un arroyo, con cortados a la izquierda y chopera a la derecha


Zona semiarbolada con vegetación mediterránea (olivos, pinos, encinas, retama...)


Los primeros 20 trayectos del censo, de 15 minutos de duración cada uno, los he hecho este sábado, como decía. He elegido para comenzar el tipo de hábitat predominante, los cultivos de cereal. Aunque en los aproximadamente 10km. de recorrido total, también he pasado por alguna zona ligeramente arbolada y con matorral, así como por un par de cauces de arroyos secos. Lógicamente al estar censando no podía estar a la vez sacando fotografías como cuando salgo normalmente al campo, ni parándome tranquilamente a disfrutar de una observación o a esperar a que alguna especie que sabes que está ahí aparezca. Pero entre trayecto y trayecto sí que he sacado algunas fotos, y también a alguna de las especies que he observado. Son las pocas fotos que os traigo hoy, sobre todo paisajísticas.

Cartel del Parque Regional del curso medio del río Guadarrama
Perdices

En cuanto a los resultados del censo, no voy a entrar en los detalles que se requieren reportar en el Atlas de Primavera (coordenadas, hora exacta de inicio de cada recorrido, distancia recorrida, especies en cada trayecto, categoría de reproducción, etc.). Simplemente os dejo aquí el listado de las 35 especies que logré identificar con certeza en el total de los trayectos del sábado (castellano / científico / galego):

perdiz roja / Alectoris rufa / perdiz
codorniz / Coturnix coturnix / paspallás
milano negro / Milvus migrans / miñato queimado - millafre negro
buitre leonado / Gyps fulvus / voitre leonado
aguilucho pálido / Circus cyaneus / gatafornela - arpella pálida
busardo ratonero / Buteo buteo / miñato
cernícalo / Falco tinnunculus / lagarteiro
paloma zurita / Columba oenas / pombo pequeno - pomba zura
paloma torcaz / Columba palumbus / pombo torcaz
críalo / Clamator glandarius / cuco real
vencejo / Apus apus / cirrio - vencello
abejaruco / Merops apiaster / abellaruco
abubilla / Upupa epops / bubela
pito real / Picus viridis / peto verde
pico picapinos / Dendrocopos major / peto real
calandria / Melanocorypha calandra / calandra real
cogujada / Galerida cristata / cotovía cristada - cotovía dos camiños
cogujada montesina / Galerida theklae / cotovía montesa
alondra / Alauda arvensis / laverca
golondrina / Hirundo rustica / andoriña - anduriña
tarabilla norteña / Saxicola rubetra / chasco norteño
buitrón / Cisticola juncidis / carriza dos xuncos
cetia ruiseñor / Cettia cetti / reiseñor da auga - reiseñor bravo
curruca capirotada / Sylvia atricapilla / papuxa das amoras
mosquitero común / Phylloscopus collybita / picafollas común
herrerillo / Parus caeruleus / ferreiro - monxiña
carbonero / Parus major / ferreiro abelleiro - ferreiriño real
alcaudón común / Lanius senator / picanzo cabecirrubio
urraca / Pica pica / pega
estornino negro / Sturnus unicolor / estorniño negro
gorrión / Passer domesticus / pardal
verdecillo / Serinus serinus / xirín
pardillo / Carduelis cannabina / Liñaceiro
triguero / Emberiza calandra / trigueiro - trigueirón
papamoscas cerrojillo / Ficedula hypoleuca / papamoscas negro

Alcaudón común

Cogujada montesina



Buitre leonado


Los próximos recorridos para el atlas espero hacerlos este mismo año, pero ya en la primavera tardía.

Un saludo a todos y hasta la próxima.

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons
Enrique Sampedro Miranda
Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com

viernes, 10 de abril de 2015

5º Aniversario Blog Ría de Ribadeo



Hoxe o Blog Ría de Ribadeo está de aniversario, xa que cumpre cinco anos desde o seu nacemento. O obxectivo que me levou a poñelo en marcha foi difundir a través da rede a riqueza natural da Ría de Ribadeo, e dala a coñecer dentro das miñas posibilidades. Desde aquel 10 de abril do 2010, no que publiquei a primeira entrada aquí, o blog foi medrando e penso que afianzándose co paso do tempo. Concretamente levo publicadas ata o de agora 280 entradas. Delas, 126 están adicadas á Ría de Ribadeo e as súas aves, sendo esta a temática principal do blog. Pero como moitos sabedes, as miñas particulares circunstancias fan que ademais de Ribadeo, saia moito ó campo por outras zonas. Dúas delas ocupan tamén un lugar importante no blog: as terras abulenses da comarca de La Moraña e Arévalo (33 entradas) e as rutas por distintas zonas de Madrid (26 entradas). As restantes publicacións están adicadas a diversos lugares que nalgún momento visitei, xa sexa nunha ou varias ocasións. Así, podedes atopar artigos sobre espazos naturais como as Tablas de Daimiel, Monfragüe, Villafáfila, as Marismas de Santoña, as Hoces del Riaza, os Pirineos, o Delta do Ebro, Gallocanta, Sierra de Guadarrama, as lagoas de La Nava e Boada, a Sierra de la Demanda, etc. E ata o seu pequeno apartado internacional ten o blog, con varias entradas adicadas á fauna salvaxe de Kenia, relatando a viaxe que fixen por alí. Por outra banda están tamén as entradas divulgativas, novas sobre medio ambiente, actividades relacionadas coas aves e a natureza ou artigos de simple opinión. Sumando os accesos a todas elas, o número total de visitas ó blog nestes 5 anos de andadura é, a día de hoxe, de 93.965. 

Como todos sabemos, o mundo de Internet non ten fronteiras, e gracias a iso o contido do blog pode ser visto desde calquera parte do planeta, contribuíndo así ó seu obxectivo de difundir as riquezas naturais da Ría de Ribadeo. Neste sentido, ainda que unha maioría dos accesos son desde territorio español, tamén son relevantes as visitas recibidas desde o estranxeiro. En concreto, en torno ó 33% das visitas (unha de cada tres) son de procedencia internacional. Os 10 países que máis visitantes aportan ó blog son, por orde, EE.UU., Alemaña, Rusia, China, Francia, Países Baixos, México, Reino Unido e Arxentina.

Durante estes anos foron tamén surxindo, en paralelo ó blog, as súas correspondentes canles noutras redes sociais. Nestas canles vou publicando diverso material complementario, e constitúen outra forma de acceso ó contido de Ría de Ribadeo. Así, a conta de Facebook ten a día de hoxe 1689 amigos, e a de Twitter vai polos 648 seguidores. Mentres que a través das canles en YouTube, Ivoox e Issuu pódese acceder a variado material en formato audiovisual, sonoro e impreso, respectivamente. Moitos dos usuarios destas redes nin sequera chegan a entrar nunca no blog, sendo seguidores exclusivamente destas canles, a través das que comentan ou comparten o seu contido.

Tras este pequeno resumo en cifras destes 5 anos que se cumpren hoxe do nacemento do blog, quero dar as gracias a tódolos que formades parte da súa traxectoria. A aqueles que entrades habitualmente e deixades os vosos comentarios; ós que o facedes esporadicamente; a quen só cae por aquí de pasada en busca dalgunha información concreta, ou por simple casualidade; ós blogueiros amigos que compartimos a mesma afección; ós medios de comunicación que nalgún momento publicaron información sobre o blog; e a tódolos que contribuíron dunha ou outra forma a que isto seguira para adiante. E dun xeito moi especial gracias á miña familia máis achegada, por comprender, e incluso soportar, esta afección e o tempo que me supón todo o que conleva manter o blog e darlle contido. Moitas horas no campo, editando imaxes, redactando texto, buscando información, viaxando a diversos lugares “para ver páxaros”, quedando con colegas, metido en actividades, cursos, censos, e demais lerias. E tamén quero facer mención especial ó meu pai, que poucos meses antes do nacemento do blog se foi de xeito inesperado e repentino, deixando un enorme baleiro que nunca conseguiremos encher. A el, que me inculcou dende pequeniño este amor que teño pola natureza e os animais, adícolle especialmente o blog.

Gracias a todos, e ata a próxima entrada.

Imaxes e texto baixo licenza Creative Commons
Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com

martes, 7 de abril de 2015

Limícolas na ría


Praia de Salías


 
Esta Semana Santa non todo foi ir a Rinlo ou a Penarronda. Tamén estiven pola ría, para ver o que se move nestas datas de paso migratorio prenupcial. Serei breve, xa que non había demasiado movemento. Ainda que sempre hai cousas que ver. Na enseada la Lieira (Castropol) había o seguinte:

8 cullereiros (espátulas / Platalea leucorodia)

18 garzotas (garcetas / Egretta garzetta)

2 garzas reais (garzas reales / Ardea cinerea)

4 mazaricos rabinegros (agujas colinegras / Limosa limosa)

3 mazaricos chiadores (zarapitos trinadores / Numenius phaeopus)

4 biluricos comúns (archibebes comunes / Tringa totanus)

17 biluricos pativerdes (archibebes claros / Tringa nebularia)

3 pilros comúns (correlimos comunes / Calidris alpina)

1 carrán cristado (charrán patinegro / Sterna sandvicensis)

Varias ducias de Lavancos (azulones / Anas platyrhynchos)



Os oito cullereiros

Mazaricos rabinegros, mazaricos chiadores, biluricos pativerdes e biluricos comúns, 



 
Xa na beira galega da ría, no Muro das Lamas había:

1 garzota (garcetas / Egretta garzetta)

5 garzas reais (garzas reales / Ardea cinerea)

5 mazaricos reais (zarapitos reales / Numenius arquata)

2 biluricos comúns (archibebes comunes / Tringa totanus)

48 biluricos pativerdes (archibebes claros / Tringa nebularia)

4 pilros comúns (correlimos comunes / Calidris alpina)

Estupendo pousadoiro natural no Muro das Lamas

Muro das Lamas


 
Isto foi todo por hoxe. Ata a próxima.


Imaxes e texto baixo licenza Creative Commons
Enrique Sampedro Miranda
Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com

domingo, 5 de abril de 2015

Morito en Penarronda

De nuevo en Ribadeo, el viernes me acerqué a dar una vuelta por la playa de Penarronda (en la vecina Asturias), en busca de posibles limícolas en paso que se pudiesen ver en el arenal. Pero de momento no se ve mucho movimiento. A parte de un correlimos que pasó a toda pastilla sobrevolando la orilla, lo único que se veía sobre la arena eran gaviotas. Y entre ellas nada especial. Patiamarillas (Larus michahellis), sombrías (Larus fuscus) y reidoras (Chroicocephalus ridibundus).





Gaviotas reidoras


En la pequeña laguna dunar, en donde hace dos semanas vi una cerceta carretona (Anas querquedula), esta vez no había nada. Eso sí, en los juncos y vegetación circundante una gran cantidad de paseriformes mostraban ya claros síntomas de estar en época primaveral. Así, tarabillas (Saxicola torquatus), lavanderas boyeras (Motacilla flava), buitrones (Cisticola juncidis), ruiseñores bastardos (Cettia cetti), currucas capirotadas (Sylvia atricapilla), verderones (Carduelis chloris), jilgueros (Carduelis carduelis), mosquiteros (Phylloscopus collybita), golondrinas (Hirundo rustica) o mirlos (Turdus merula), dejaban verse y oírse con sus cantos por todas partes.

La pequeña laguna de Penarronda

Macho y hembra de curruca capirotada. Macho arriba a la derecha y hembra abajo a la izquierda.

Tarabilla común hembra


De entre el carrizo salió volando una garza real (Ardea cinerea), que me hizo levantar la mirada, y ver un bando que me sobrevolaba de unas 50 garcillas bueyeras (Bubulcus ibis), entre las que me llamó la atención la silueta de un morito (Plegadis falcinellus). Vi que se posaban en un prado en Santa Gadea, así que me acerqué a ver si podía fotografiarlo. Y aunque las fotos no son muy buenas, sirven como testimonio.

Se puede ver el morito en el bando, el último, abajo a la izquierda




Avisé a Óscar Chao, que andaba por la zona, y se vino al lugar. Me dijo que este morito lleva un par de meses por la zona, con las bueyeras. Después de observarlo un rato, nos acercamos a los acantilados para echar un vistazo a las islas Pantorgas, en donde estuvimos mirando hacia la colonia de gaviota patiamarilla (Larus michahellis) y también algún nido de cormorán moñudo (Phalacrocorax aristotelis). Por último fuimos luego a la laguna de Arnao, en donde no vimos más que las habituales gallinetas (Gallinula chloropus), y algunos paseriformes más, ya citados anteriormente.

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons
Enrique Sampedro Miranda
Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com