Páginas del blog Ría de Ribadeo

domingo, 16 de junio de 2024

Observaciones en el Monte de Batres (programa SACRE 2024)

Llega la primavera y, como cada año, los que colaboramos con SEO/Birdlife en el programa SACRE, salimos al campo a recorrer las cuadrículas de territorio que hemos seleccionado para el censo. Los que seguís el blog ya sabéis que la mía está en el Monte de Batres, al sur de la Comunidad de Madrid. Este año el campo está espectacular por la zona, gracias a las abundantes lluvias caídas durante el invierno y la primavera temprana.


Por desgracia, no acompaña la abundancia de aves en las mismas proporciones que la explosión de vegetación. En un entorno tan espectacular como este, si me permitís la exageración, debería poco más que ir quitándome los pájaros de encima mientras camino. Sin embargo, es alarmante los tramos en los que apenas me cruzo con algunas esporádicamente. El campo se está vaciando de aves. Esto no lo digo yo. Lo dicen los diferentes estudios que se vienen haciendo desde hace décadas, gracias precisamente a programas como el SACRE, en donde cientos de voluntarios colaboramos para censar las aves presentes en nuestra geografía. Aquí tenéis una simpe muestra de lo que digo: https://seo.org/el-declive-de-las-aves-agrarias-pone-en-evidencia-el-deterioro-ambiental-en-las-tierras-de-cultivo/


Dejo en el blog la relación de especies identificadas en las dos jornadas de campo que requiere el programa cada año. Una hay que hacerla en la primavera temprana (yo la hice el 20 de abril) y otra en primavera tardía (ésta la hice ayer). También se registra el número de ejemplares observados de cada especie, aunque ese dato no lo reflejo aquí. Ya lo he pasado a la SEO, que recopila y analiza los datos en los diferentes trabajos que publica (https://seo.org/seguimiento-de-avifauna-resultados/)


Castellano / Nombre científico / Galego

Cigüeña / Ciconia ciconia / Cegoña branca

Milano negro / Milvus migrans / Miñato queimado - millafre negro

Milano real / Milvus milvus / Miñato real

Buitre leonado / Gyps fulvus / Voitre leonado

Buitre negro / Aegypius monachus / Voitre negro

Águila culebrera / Circaetus gallicus / Águia cobreira

Aguilucho lagunero / Circus aeruginosus / Tartaraña das xunqueiras

Aguilucho pálido / Circus cyaneus / Gatafornela

Aguilucho cenizo / Circus pygargus / Tartaraña cincenta

Ratonero / Buteo buteo / Miñato

Águila imperial ibérica / Aquila adalberti / Aguia imperial

Águila calzada / Hieraaetus pennatus / Águia calzada

Cernícalo / Falco tinnunculus / Lagarteiro

Perdiz roja / Alectoris rufa / Perdiz

Codorniz / Coturnix coturnix / Paspallás

Paloma Torcaz / Columba palumbus / Pombo torcaz

Tórtola turca / Streptopelia decaocto / Tórtora turca

Tórtola europea / Streptopelia turtur / Rula

Cuco / Cuculus canorus / Cuco

Chotacabras cuellirrojo / Caprimulgus ruficollis / Avenoiteira de caluga vermella

Vencejo / Apus apus / Cirrio - vencello

Abejaruco / Merops apiaster / Abellaruco

Abubilla / Upupa epops / Bubela

Pito ibérico / Picus sharpei / Peto verde

Calandria / Melanocorypha calandra / Calandra real

Cogujada / Galerida cristata / Cotovía cristada

Cogujada montesina / Galerida theklae / Cotovía montesa

Totovía / Lullula arborea / Cotovía pequena

Alondra / Alauda arvensis / Laverca

Golondrina / Hirundo rustica / Andoriña - anduriña

Ruiseñor / Luscinia megarhynchos / Reiseñor

Collalba rubia / Oenanthe hispanica / Pedreiro rubio

Mirlo / Turdus merula / Merlo

Cetia ruiseñor / Cettia cetti / Reiseñor da auga - reiseñor bravo

Buitrón / Cisticola juncidis / Carriza dos xuncos

Zarcero políglota / Hippolais polyglotta / Folosa palustre

Curruca carrasqueña / Curruca iberiae / Papuxa carrasqueira

Curruca cabecinegra / Curruca melanocephala / Papuxa cabecinegra

Curruca Capirotada / Sylvia atricapilla / Papuxa das amoras

Mosquitero común / Phylloscopus collybita / Picafollas común

Papamoscas cerrojillo / Ficedula hypoleuca / Papamoscas negro

Mito / Aegithalos caudatus / Ferreiriño rabilongo

Herrerillo / Cyanistes caeruleus / Monxiña (galego local) - ferreiriño azul

Carbonero / Parus major / Ferreiro abelleiro - ferreiriño real

Agateador común / Certhia brachydactyla / Gabeador común

Alcaudón real / Lanius meridionalis / Picanzo real

Alcaudón común / Lanius senator / Picanzo cabecirrubio

Rabilargo / Cyanopica cooki / Pega azul

Urraca / Pica pica / Pega

Corneja / Corvus corone / Corvo pequeno

Estornino pinto / Sturnus vulgaris / Estorniño pinto

Estornino negro / Sturnus unicolor / Estorniño negro

Gorrión / Passer domesticus / Pardal

Gorrión moruno / Passer hispaniolensis / Pardal mouro

Gorrión molinero / Passer montanus / Pardal montés

Pinzón / Fringilla coelebs / Pimpín

Verdecillo / Serinus serinus / Xirín

Verderón / Chloris chloris / Verderolo

Jilguero / Carduelis carduelis / Xílgaro

Pardillo / Linaria cannabina / Liñaceiro

Escribano triguero / Emberiza calandra / Trigueiro - trigueirón


Y para despedirme, os dejo algunas fotos sacadas durante las dos jornadas de campo.











Saludos y hasta la próxima.

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com


sábado, 27 de abril de 2024

Laguna del Lavajuelo (Aldeaseca) - Abril 2024



Este es el estupendo aspecto que sigue presentando la laguna del Lavajuelo (Aldeaseca, Ávila) en el mes de abril. Como os comentaba aquí mismo (ver) en el mes de enero la laguna volvió a aparecer tras muchos años sin rastro de ella. Pues bien, de  momento, ya entrada la primavera, sigue aguantando. Aquí dejo algunas fotos más como testimonio, porque se trata de una situación excepcional que no sé cuándo se volverá a repetir.







Y como era de esperar, muchas aves han encontrado ya en ella un lugar idóneo. En estas fotos podéis ver varias de las especies que se mueven por allí.










Aquí dejo la relación de aves observadas en la laguna y su entorno a principios de mes, concretamente el día 7 de abril:

5 tarros blancos (Tadorna tadorna)
1 pato cuchara (Spatula clypeata)
20 azulones (Anas platyrhynchos)
8 cigüeñuelas (Himantopus himantopus)
2 avocetas (Recurvirostra avosetta)
4 avefrías (Vanellus vanellus)
1 milano real (Milvus milvus)
2 milanos negros (Milvus migrans)
1 abubilla (Upupa epops)
3 abejarucos (Merops apiaster)
3 cernícalos (Falco tinnunculus)
10 grajillas (Corvus monedula)
1 alondra (Alauda arvensis)
3 cogujadas (Galerida cristata)
x estorninos negros (Sturnus unicolor)
1 collalba gris (Oenanthe oenanthe)
x jilgueros (Carduelis carduelis)
1 escribano triguero (Emberiza calandra)



Aprovecho para dejar también un par de fotos de otra pequeña laguna que presenta una cantidad de agua muy por encima de lo normal. Se trata de la Laguna del Barrero, al lado del núcleo urbano de Aldeaseca.






Saludos y hasta la próxima.

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com



domingo, 3 de marzo de 2024

Ruta por la nieve en el Puerto de Guadarrama


La entrada de hoy en el blog es una de las que me gustan. Ruta de montaña por la Sierra de Guadarrama, y con nieve. Desde siempre me ha gustado ir a la nieve. De pequeño mi padre nos llevaba al puerto de la Garganta, relativamente cerca de Ribadeo, para que jugáramos en ella. Desde que vivo en Madrid, he seguido con ese gusto por la nieve, haciendo rutas en invierno por distintas zonas montañosas. Y desde que nació Sara, siempre que podemos nos gusta ir con ella alguna vez en invierno. Este año, entre lo poco que había nevado hasta ahora, y que cuando lo hizo no pudimos ir, parecía que no llegaba el momento. Pero por fin este fin de semana todo encajaba, y subimos a la sierra a pasar una mañana blanca.


Con niños lo primero es lo primero. Así que antes de nada, estuvimos con las típicas cosas que les encantan a los peques (y también a los mayores, la verdad). Pasamos por todo el abanico de actividades: deslizarse en trineo, lanzamiento de bolas, muñeco de nieve... 



Así hasta que el frío y el cansancio comenzó a hacer mella, y Sonsoles y Sara decidieron que su jornada en la nieve estaba terminando. Ellas volvieron al "campo base" a tomar algo calentito y abrigarse, y para mí comenzó la pequeña ruta desde el Puerto de Guadarrama (más conocido como Alto del León) hasta el pico de Cabeza Líjar.






Decir que no completé el recorrido, ya que decidí darme la vuelta antes. Pero sí fue lo suficiente como para poder disfrutar de los atractivos de la ruta, que no son sólo naturales. Por ejemplo, la zona está plagada de restos históricos de la Guerra Civil. Entre ellos, varios bunkers y nidos de ametralladoras como este.




Pero sin duda en esta ocasión de lo que más disfruté fue de los paisajes nevados, y del frío. Porque sí, del frío también se disfruta.







Y qué decir de esa sensación de encontrarte con zonas de nieve virgen por las que nadie ha pisado todavía e ir abriendo huella.





Tras la caminata en solitario, llegó la hora de darme la vuelta y regresar al "campo base" junto al resto de la "expedición". Terminaba así una estupenda jornada de montaña y nieve en la Sierra de Guadarrama.

Saludos y hasta la próxima.

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com

domingo, 18 de febrero de 2024

Segundo novo observatorio de aves na Ría de Ribadeo

Fai pouco comentaba no blog a instalación dun novo observatorio de aves en Ribadeo, na zona do Muro de Lamas (ver). Pois ben, xunto con ese, instalouse outro mais, tamén no termo municipal de Ribadeo, nunha zona preto do lugar dos Guildeiros.


Igual que comentaba no caso do primeiro, esta ubicación paréceme tamén acertada, xa que se trata dunha zona da ría que non tiña un lugar apropiado para a observación de aves. Neste punto exacto en que se colocou, ó que se accede por un camiño, hay unha boa perspectiva da zona media da ría. Coa colocación do observatorio, temos agora un lugar cómodo e a cuberto no que instalarnos con todos os nosos pertrechos (trípodes, telescopios, prismáticos, cámaras...). 



Casualmente, fai unhas semanas contactou comigo un dos responsables do proxecto de instalación dos observatorios para solicitarme permiso para usar o contido que no seu día elaborei para un folleto do Concello de Ribadeo (ver folleto). Queren colocar uns carteis nos novos observatorios con esta información. É de agradecer o detalle de que me contactara previamente, posto que como xa comentei noutras ocasións aquí no blog, hai xa uns cantos carteis colocados en varias zonas da ría, con ese contido, e sin facer ningunha referencia ó autor do mesmo, que son eu. Por suposto accedín a ceder o contido, sen ningunha contrapartida, quero deixalo claro, coa única condición de que no cartel figure a autoría e a ligazón a este blog, como é lóxico. E xa postos nisto, ofrecinme a actualizar o mapa que figuraba no folleto, agregando estes dous novos observatorios, de forma que aparezan tamén nos carteis. Como tiña que poñerlles nome, a un deles chameille observatorio do Muro de Lamas, aí estaba fácil a cousa. Pero para nomear o observatorio do que hoxe vos falo, non o tiña tan claro. Así que tras unha pequena "investigación" toponímica cos veciños das casas máis próximas do lugar dos Guildeiros, souben que a zona da pequena praia e enseada sobre a que se sitúa o observatorio chámase O Pernón. Polo que me parecía un nome apropiado para o observatorio. Comenteillo ó responsable do proxecto, e deume a súa aprobación para poñer ese nome no mapa que estaba actualizando para os carteis. Con esa mesma denominación actualicei tamén o mapa que teño en Google Maps cos principais puntos de observación de aves na ría. Aquí podedes consultalo, e ver así a ubicación exacta do novo observatorio do Pernón:

Mapa de Google Maps: puntos de observación de aves Ría de Ribadeo




Saúdos e ata a próxima.

Imaxes e texto baixo licenza Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com