Páginas del blog Ría de Ribadeo

sábado, 31 de octubre de 2020

De volta pola ría





De volta en Ribadeo o domingo 25 saín dar unha volta pola ría. E isto foi o que vin:


Castellano / Nombre científico / Galego

250 (aprox.) - Ánade silbón / Anas penelope / Asubiador - pato asubión
x- Ánade real / Anas platyrhynchos / Lavanco
6 - Ánade rabudo / Anas acuta / Pato rabilongo
x - Cormorán / Phalacrocorax carbo / Corvo mariño
x - Garceta / Egretta garzetta / Garzota
x - Garza real / Ardea cinerea / Garza real
37* - Espátula / Platalea leucorodia / Cullereiro
2 - Aguilucho lagunero / Circus aeruginosus / Tartaraña das xunqueira
1 - Ratonero / Buteo buteo / Miñato
3** - Águila pescadora / Pandion haliaetus / Aguia pescadora
x - Zarapito trinador / Numenius phaeopus / Mazarico chiador
20 - Zarapito real / Numenius arquata / Mazarico real
42 - Archibebe claro / Tringa nebularia / Bilurico pativerd
3 - Andarríos chico / Actitis hypoleucos / Bilurico das rocha
15 (aprox) - Aguja colipinta / Limosa lapponica / Mazarico rubi
x - Gaviota reidora / Chroicocephalus ridibundus / Gaivota chorona
x - Gaviota sombría / Larus fuscus / Gaivota escura
x - Gaviota patiamarilla / Larus michahellis / Gaivota patiamarela
x - Gavión atlántico / Larus marinus / Gaivotón
1 - Martín pescador / Alcedo atthis / Picapeixe


*  Eu só vin 12 cullereiros, pero encontreime con Gilberto Sánchez Jardón en Salías, e díxome que él contara 37 antes de que unha embarcación os levantara e se dispersaran. Un deles estaba anelado, e xa veu por aquí outros anos.
** E pescadoras vin só 2, pero estiven tamén con Carlos Sanjurjo, que despois de despedirnos avisoume de que acababa de ver outra na zona da Xunqueira de Porto. Así que se confirma que volve a haber 3 invernantes este ano.

 

 



Tamén vin unha "rareza" en Salías. Mentres estaba charlando tranquilamente con Gilberto apareceu de repente un xabaril correndo coma un tolo pola beira do mar. Saíunos a moi pouca distancia, e tan rápido que cando quixen comezar a grabar xa estaba mais lonxe. Pero conseguín pillalo. Máis tarde chegou un can de caza seguindo o rastro, así que ese era o motivo da súa desesperada fuxida.



Pinchar para ver o video.


Saúdos e ata a próxima.

 

Imaxes e texto baixo licenza Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com



domingo, 18 de octubre de 2020

Arroyo Culebro: primeras grullas, limícolas, cigüeñas, rapaces...

La semana pasada os hablaba del Arroyo Culebro, en Getafe, y de que intentaría volver otro día con el telescopio. Hoy he vuelto, y creo que repetiré más veces a partir de ahora, porque el lugar bien lo merece. Aunque por lo que he podido saber hablando con otra gente que me he encontrado allí, no siempre está como ahora. Parece ser que actualmente el arroyo se ha desbordado de una forma que no es muy habitual, formando esta especie de nuevo cauce en una finca privada que por suerte no está cultivada.


 

Con muy poca profundidad, es un lugar ideal para multitud de aves que se acercan a alimentarse o descansar. A primera vista, lo más llamativo es la enorme cantidad de cigüeñas que allí se concentran, que sin duda usa la zona como dormidero. No las he contado, pero no me extrañaría que hoy anduviesen cerca del millar de ejemplares.




Las cigüeñas es lo más numeroso y llamativo, pero quizás lo más interesante ornitológicamente hablando sean las limícolas. Hoy observé unas 15 agachadizas, otra quincena de avefrías, 2 andarríos grandes, y un chorlitejo chico. Junto con la presencia de azulones, patos cuchara, garzas o gallinetas, hacen que sea un humedal bastante interesante. Al menos mientras esté en las condiciones actuales, como decía anteriormente.









También me llevé una alegría al observar las primeras grullas de la temporada. Mientras estaba mirando por el telescopio, escuché de pronto su inconfundible trompeteo. Miré al cielo, y allí estaban, sobrevolando la zona, en su migración hacia sus lugares de invernada.






De aves rapaces, vi buitre negro, ratonero, milano real, aguilucho lagunero y cernícalo. Esta pareja de milanos se posó a beber en el arroyo, permitiéndome disfrutar un ratito de su belleza.

 




 

Y como otras observaciones interesantes, un pechiazul (saludos a David García, je, je) o una tarabilla norteña. Aquí dejo el listado de especies observadas.

Castellano / Nombre científico / Galego
Ánade real / Anas platyrhynchos / Lavanco
Pato cuchara / Anas clypeata / Pato cullerete
Garcilla bueyera / Bubulcus ibis / Garza boieir
Cigüeña / Ciconia ciconia / Cegoña branca
Milano real / Milvus milvus / Miñato real
Buitre negro / Aegypius monachus / Voitre negro
Aguilucho lagunero / Circus aeruginosus /Tartaraña das xunqueiras
Ratonero / Buteo buteo / Miñato
Cernícalo / Falco tinnunculus / Lagarteiro
Gallineta / Gallinula chloropus / Galiña de río - galiñola
Chorlitejo chico / Charadriuis dubius / Píllara pequena
Avefría / Vanellus vanellus / Zaconela - avefría
Agachadiza / Gallinago gallinago / Becacina
Andarríos grande / Tringa ochropus / Bilurico alinegro
Paloma Torcaz / Columba palumbus / Pombo torcaz
Cogujada / Galerida cristata / Cotovía cristada
Lavandera cascadeña / Motacilla cinerea / Lavandeira real
Lavandera blanca / Motacilla alba / Lavandeira branca
Ruiseñor pechiazul / Luscinia svecica / Papoazul
Tarabilla norteña / Saxicola rubetra / Chasco norteño
Ruiseñor bastardo / Cettia cetti / Reiseñor bravo
Estornino negro / Sturnus unicolor / Estorniño negro
Gorrión molinero / Passer montanus / Pardal montés
Jilguero / Carduelis carduelis / Xílgaro

 

Saludos y hasta la próxima.

 

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com










lunes, 12 de octubre de 2020

Paseo por La Marañosa y Arroyo Culebro (Getafe)

Si no fuese por el maldito virus, en un puente como este del 12 de octubre yo estaría paseando por mi querida Ría de Ribadeo. Sin embargo, en este año aciago que llevamos, hemos aprendido que todo puede cambiar de la noche a la mañana, y que es mejor no hacer planes. Así que con el nuevo Estado de Alarma decretado en una gran parte de la Comunidad de Madrid, los que vivimos aquí, madrileños y no madrileños, nos hemos tenido que quedar en nuestros municipios de residencia. Es cierto que hubo una horquilla de más de 24 horas en la que nos podríamos haber ido sin ningún problema, pero nosotros decidimos quedarnos, al igual que hizo la gran mayoría. Y no es fácil, cuando se trata de renunciar a tu tierra, a tu familia, a tus amigos... en definitiva, a tu casa. Pero es lo que toca. Y me alegra mucho ver que los demás han hecho lo mismo. Compañeros de trabajo, amigos, conocidos, vecinos... todos están aquí.

Parque Regional del Sureste en Getafe. A la izquierda a media distancia el Cerro de los Ángeles. 
A su derecha Madrid y a su izquierda Getafe. Al fondo la Sierra de Guadarrama.

Pero por el momento lo que no tenemos prohibido es salir a pasear por la ciudad o salir al campo, siempre y cuando no se salga del municipio. Así que aprovechando el buen tiempo, ayer fuimos a dar un paseo en familia. Nos acercamos a los Cerros de La Marañosa, cerca del río Manzanares, sin salir del término municipal de Getafe, claro. Esta zona pertenece al Parque Regional en torno a los ejes de los cursos bajos de los ríos Manzanares y Jarama, que con tan larguísimo nombre oficial, se conoce coloquialmente como Parque Regional del Sureste. Pero es un lugar muy poco conocido por la población general, y muy poco transitado. Así que nos dimos un relajante paseo por el pinar, y disfrutamos en completa soledad de la naturaleza. Sara en el campo se entretiene con cualquier cosa,  todo llama su atención. Los saltamontes, una seta, un búho chico que sale a nuestro paso, y hasta el suelo por el que pisamos, de composición yesífera. Coger piedras del suelo, que pesan poco, y se pueden romper con la mano en pequeños trozos, es todo un descubrimiento.



Panorámica hacia el sureste

 

Aprovecho este comentario para hacer un breve apunte sobre el origen de los suelos yesíferos de la zona sureste de Madrid. Este origen se remonta ni más ni menos que a unos 25 millones de años, en la época del Mioceno, en el periodo Terciario. El levantamiento de las cordilleras circundantes (Sistema Central, Montes de Toledo y Sistema Ibérico) provocó la creación de una gran cuenca endorreica que impedía la salida del agua de los ríos al océano. Se formó entonces un gran mar interior que sólo liberaba agua por evaporación. Este mar era muy rico en sulfato de calcio, que durante millones de años se fue depositando en el fondo. Cuando finalmente este mar interior logró oradar una salida al océano, hace aproximadamente dos millones de años, y la cuenca endorreica se vació, los depósitos de yeso quedaron en lo que hoy es la superficie. Así, estos depósitos alcanzan hasta los 100 metros de profundidad en los suelos que hoy pisamos. Aquí os dejo un pequeño montaje con ilustraciones tomadas de la web de la Asociación Ecologista del Jarama.

 


Después del paseo por el pinar, paramos a orillas del Arroyo Culebro, a la altura del convento de la Aldehuela de las Carmelitas Descalzas. Al pasar en coche camino de la Marañosa me fijé en que el arroyo se ha desbordado inundando las fincas colindantes, y que había movimiento de aves por la zona. Así que al volver, paramos un rato a echar un vistazo con los prismáticos. Y por allí pudimos ver una gran concentración de cigüeñas, una garcilla bueyera, una garza real, otra garza que se escondió en el carrizo y me pareció ser imperial, ánades reales, gallinetas, gaviotas sombrías, agachadizas, y varios andarríos grandes. Tendré que volver otro día con el telescopio, puesto que el lugar es interesante.



Garza real semiescondida en la orilla

 

Garcilla bueyera


 Agachadizas


 Andarríos grande
 

 Gallinetas
 



 

 Y así trascurrió una agradable tarde en familia por tierras getafenses. Saludos y hasta la próxima.

 

Imágenes y texto bajo licencia Creative Commons

Enrique Sampedro Miranda

Blog Ría de Ribadeo: www.riaderibadeo.com